Béo phì là một vấn đề sức khoẻ trên phạm vi toàn cầu, và theo Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia thì con số béo phì đang ngày càng tăng cao. Trong thực tế có rất nhiều người bị béo phì nặng nhất, thường được gọi là loại III. Tình trạng này đã gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội. Để biết được béo phì độ 3 gây ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào, kính mời các bạn hãy cùng Dr Spa theo dõi ngay bài viết bên dưới nhé!
Làm sao xác định béo phì độ 3?
Béo phì độ 3 được xác định là trọng lượng của cơ thể đã vượt quá mức tối đa về cân nặng và giới tính khoảng 100 pound (45kg) hoặc có thể gấp đôi trọng lượng tối đa của bạn. Ngoài ra, việc kiểm tra chỉ số khối cơ thể (BMI) là một trong những công cụ được sử dụng để xác định được mức độ béo phì tăng cao của cơ thể. BMI trên 40 trở lên là biểu hiện của bệnh béo phì nặng.
Một số sàng lọc BMI không trực tiếp thực hiện quá trình đo lượng mỡ có trong cơ thể, tuy nhiên nó có thể giúp phát hiện ra bạn có thừa cân hay không và cung cấp thông tin chính xác về nguy cơ mắc những bệnh lý như huyết áp cao, bệnh tim và bệnh tiểu đường.
Một số hạn chế của việc đánh giá chỉ số BMI là kết quả không phải lúc nào cũng đúng đối với những vận động viên có khối lượng thể lực cao, mang thai và người lớn tuổi. Nó cũng không tính đến kích cỡ mỡ và vị trí chất béo. Điều này đặc biệt có ý nghĩa bởi vì mỡ bụng có liên quan đến nguy cơ sức khỏe cao hơn nhiều so với mỡ đã tích tụ ở đùi hay mông. Mặc dù không chính xác, nhưng xét nghiệm sàng lọc đã được sử dụng phổ biến chủ yếu bởi vì nó đơn giản và không đắt đỏ.
Một lợi thế khác khi sàng lọc chỉ số BMI là bạn có thể đo chỉ số BMI của riêng mình. Chỉ số khối cơ thể được tính bằng cách lấy cân nặng của bạn tính theo pound thay cho chiều cao tính bằng inch bmi và nhân với 703. Hoặc chỉ số khối cơ thể (BMI) cũng được tính theo cân nặng (kg) chia với giá trị của chiều cao (m) .
Nếu bác sĩ quan ngại về tỷ lệ mỡ trong cơ thể của bạn, có thể khuyến nghị một số xét nghiệm khác bao gồm đo độ dày nếp gấp da khi cân dưới nước, phân tích trở kháng điện sinh học, đo hấp thụ tia X năng lượng kép (máy quét DEXA) và kiểm tra pha loãng đồng vị.
Tác hại của béo phì độ 3 ảnh hưởng đến sức khỏe
Béo phì được xếp theo mức độ và nguy cơ sức khỏe của bạn tăng lên khi cân nặng tăng thêm. Béo phì độ 3 ảnh hưởng đến gần như tất cả bộ phận trong cơ thể, cắt giảm tuổi thọ và làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý nghiêm trọng.
Ảnh hưởng của béo phì độ 3 khá dài và bao gồm một số vấn đề sau:
Huyết áp cao
Thừa cân buộc tim của bạn phải làm việc nhiều hơn khi lưu thông máu. Điều này làm tăng khả năng đề kháng trong động mạch và dẫn đến huyết áp cao. Nguy cơ thậm chí sẽ cao hơn nếu bạn mang trọng lượng của mình xung quanh bụng.
Viêm xương khớp (OA)
Theo thông tin từ Tổ chức viêm khớp toàn cầu việc mang vác hơn 10 pound nặng sẽ tạo ra áp lực lên khớp xương của bạn từ 10 đến 50 pound và làm tăng nguy cơ phát bệnh viêm khớp đầu gối. Thừa cân cũng làm tăng nguy cơ lão hoá khớp.
Bệnh tiểu đường loại 2
Béo phì và thiếu vận động thể dục thể thao có thể làm trầm trọng hơn tình trạng kháng insulin. Tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 khi cân nặng của bạn tăng thêm. Người lớn nếu có chỉ số BMI trên 35 thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 20 lần người bình thường.
Bệnh tim mạch
Lượng chất béo tích tụ cao trong cơ thể sẽ dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng chức năng tim. Béo phì độ 3 cũng liên quan với những tình trạng sức khoẻ khác bao gồm huyết áp cao, tiểu đường và khó thở khi ngủ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Nếu bạn đang trong tình trạng bị béo phì độ 3, bạn có nguy cơ bị suy tim nặng, đột tử van tim và ngừng tim.
Đột quỵ
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ đột quỵ sẽ xảy ra cao hơn đối với những người béo phì. Cân nặng quá nhiều có thể làm tăng khối lượng không cần thiết cho hệ tuần hoàn và có thể làm tổn thương một số mạch máu trong não, khiến bạn có nguy cơ đột quỵ cao hơn những người bình thường.
Chứng ngưng thở khi ngủ
Béo phì độ III có thể gây áp lực lên đường hô hấp trên cơ thể và có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở và làm giảm chức năng kiểm soát thần kinh cơ bắp của cơ thể. Hàm lượng chất béo tích tụ trong cơ thể cao cũng làm giảm đi thể tích của phổi và khiến bạn khó thở hơn bình thường.
Hội chứng chuyển hóa
Béo phì đã được chứng minh là nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa đường ruột. Hay còn được gọi là hội chứng kháng insulin, hội chứng rối loạn chuyển hóa chất béo được biết là sự kết hợp của ba hoặc nhiều tình trạng sau đây:
- Bụng béo phì
- Huyết áp cao
- Lượng đường trong máu cao
- Mức chất béo trung tính lớn hơn 150mg/dL
- Mức LDL(cholesterol tốt) dưới 40mg/dL ở nam và dưới 50mg/dL ở nữ
Các bệnh về gan nhiễm mỡ
Khi trọng lượng của gan xuất hiện nhiều hơn 5 hoặc 10 phần trăm chất béo, tình trạng này được chẩn đoán là gan nhiễm mỡ. Bạn có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ nhưng nguyên nhân không do rượu nếu bạn dư cân, béo phì, có hàm lượng cholesterol cao và chất béo chuyển hóa cao hoặc mắc phải bệnh tiểu đường.
Bệnh sỏi mật
Béo phì làm cho túi mật không thể làm sạch và dễ dàng bị viêm. Mức độ cao của hàm lượng cholesterol và bilirubin cũng có thể dẫn đến sỏi thận.
Ung thư
Theo thông tin từ Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Quốc tế cho thấy rằng đã có bằng chứng xác minh lượng mỡ trong cơ thể tăng cao có liên quan với việc làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như sau:
- Nội mạc tử cung
- Thực quản
- Dạ dày
- Quả thận
- Bệnh đa u tủy
- U màng não
- Tuyến tụy
- Đại trực tràng
- Túi mật
- Nhũ hoa
- Buồng trứng
- Tuyến giáp
Nguyên nhân của bệnh béo phì độ 3
Béo phì độ 3 cũng là do sự kết hợp của nhiều yếu tố gây ra. Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc cơ thể có bị béo phì hay không, tuy nhiên nó không phải là yếu tố duy nhất. Nếu số lượng calo hấp thụ vượt quá mức cơ thể bạn sử dụng (lượng calo đốt cháy) thì cân nặng của bạn sẽ tăng vọt và lượng calo thừa sẽ được lưu giữ dưới dạng chất béo trong cơ thể bạn.
Di truyền và mất cân bằng nội tiết cũng có liên quan đến béo phì, ngoài ra những yếu tố địa lý, môi trường và văn hoá khác cũng tác động lên cân nặng. Ví dụ, nếu bạn sống ở một khu vực nơi việc tiếp xúc với các loại thực phẩm thường bị giới hạn hay đắt đỏ thì bạn có thể thấy mình đang sử dụng những loại đồ ăn vặt có hàm lượng calo cao.
Việc tập thể dục cũng có thể bị ảnh hưởng từ môi trường. Nếu bạn có sự tiếp cận giới hạn với các phòng tập thể dục, công viên giải trí hoặc đường đi bộ, bạn có thể không năng động hơn khi bạn sống trong một khu vực sẵn có những điều đó.
Béo phì cũng có sự liên kết giữa tâm trạng và hành vi. Bạn có thể chuyển qua ăn nhiều hơn nhằm đối phó với bệnh tật, stress nghề nghiệp và xã hội. Bao gồm làm việc ở môi trường ít đòi hỏi thể lực hơn như cửa hàng trực tuyến, điều khiển từ xa, máy bay và trò chơi điện tử có nghĩa là ít hoạt động hơn và đốt cháy ít calo hơn.
Điều trị bệnh béo phì độ 3
Với tất cả các nguy cơ về sức khỏe liên quan đến tình trạng béo phì độ 3, mục tiêu để điều trị đó là tăng cường sức khỏe. Kèm giảm cân có thể không xoá bỏ hoàn toàn những vấn đề sức khoẻ mà bạn đã phát triển bởi béo phì, mặc dù có bằng chứng cho rằng giảm cân có thể giúp sức khỏe tốt hơn.
Có một số lựa chọn điều trị đối với người béo phì nặng, bao gồm hai phương pháp đó là phẫu thuật và không phẫu thuật. Việc can thiệp phẫu thuật thường dành cho những người có hàm lượng chất béo cao hơn ít nhất 100 pound so với mức cân nặng được khuyến cáo của họ, với chỉ số BMI khoảng 40 trở lên và không có bệnh đi kèm (ngoại trừ vấn đề liên quan đến sức khoẻ tổng thể) hoặc 35 trở lên với bất kỳ bệnh đi kèm.
Chế độ ăn uống, tập thể dục và điều chỉnh hành vi của người béo phì
Chế độ ăn ít calo và dinh dưỡng lành mạnh có thể giúp giảm cân đối với hầu hết các loại béo phì. Kết hợp với các phương pháp điều chỉnh hành vi bao gồm xác định mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch ăn kiêng và tập thể dục, hoặc phát triển mạng lưới xã hội, những nỗ lực này có thể giúp giảm cân. Nếu bạn có thể đạt được một vài thành công với sự kết hợp trên, tuy nhiên thật không may, đối với đại đa số những người béo phì nặng, việc giảm cân chỉ là nhất thời.
Sử dụng thuốc quản lý cân nặng
Bác sĩ có thể kể cho bạn đơn thuốc giảm cân nếu có bất cứ vấn đề sức khỏe liên quan đến tình trạng béo phì. Các loại thuốc thường thành công nhất khi được sử dụng đúng bằng cách kết hợp với chế độ ăn uống, tập thể dục và điều chỉnh hành vi của người bệnh. Các loại thuốc theo toa cần được tiến hành dưới sự giám sát của bác sĩ vì có nhiều phản ứng phụ khác nhau tùy từng loại thuốc. Nếu các bạn không có chế độ ăn uống thích hợp, tập thể dục và điều chỉnh lối sống thì các trường hợp tăng cân là điển hình khi dừng sử dụng thuốc.
Phẫu thuật tạo hình dạ dày nội soi (ESG)
Còn được gọi là thủ tục accordion vì đây là một phương pháp dùng để thay thế cho phương pháp phẫu thuật giảm cân. Thủ thuật xâm lấn tối thiểu được tiến hành bằng việc di chuyển một ống nội soi (một ống mềm có camera) từ họng đến dạ dày. Các bác sĩ phẫu thuật cắt dạ dày giảm kích cỡ lên đến 80%.
AspireAssist là một phương pháp điều trị béo phì mới hơn, nó có thể đảo ngược và không phẫu thuật đối với bệnh béo phì độ III. Băng cách sử dụng ống nội soi, một ống được đưa đến dạ dày dưới tác động an thần vừa phải. Ống được nối với một nút trên dạ dày. Ngay sau bữa ăn, có khoảng 30% calo được loại bỏ qua ống trước khi chúng được cơ thể tiêu hoá.
Trong dạ dày. Đây là một thủ thuật nội soi khác có thể sử dụng một thiết bị giống như trái bóng được bơm hơi nhằm làm đầy khoảng 40% không gian dạ dày.
Lựa chọn phẫu thuật khác. Có nhiều lựa chọn phẫu thuật trong điều trị béo phì. Chúng bao gồm Roux-en-Y, cắt dạ dày, thắt dạ dày để tạo hình kiểu ống tay áo và chuyển tuyến tụy với tắc nghẽn tá tràng.
Ăn uống lành mạnh để giảm cân
Dù việc ăn kiêng không phải là phương pháp điều trị béo phì nhưng bạn nên bắt đầu với một vài thay đổi nhỏ ngay hôm nay. Đưa ra lựa chọn ăn uống phù hợp với những công thức nấu nướng được sử dụng bởi các công thức của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, bao gồm công thức dưới đây, là bước đi đầu tiên giúp cải thiện sức khỏe thể lực của bạn.
Pico de Gallo và Salsa là 2 món rau rất tốt cho bạn để tránh khỏi tình trạng béo phì. Trong thực tế, Pico de Gallo (Salsa Fresca hoặc salsa cruda) là một loại salsa cơ bản được chế biến với các loại rau và trái cây. Cụ thể:
Tổng chất dinh dưỡng trong món rau:
- Calo – 305 mỗi khẩu phần
- Protein – 33 mỗi khẩu phần
- Chất xơ – 7 gam mỗi khẩu phần
Món Pico de Gallo bao gồm các nguyên liệu sau:
- 2 quả cà chua (cắt nhỏ)
- 1/2 củ hành tây nhỏ (cắt hạt lựu)
- 1 jalapeño cắt nhỏ (nên tách hạt để dịu hơn)
- 1/4 chén ngò xắt nhỏ
- 2 thìa cà phê chanh hoặc nước cốt chanh
Trong một bát nhỏ các bạn thêm tỏi, hành tây, ớt jalapeño, rau húng và nước chanh vào rồi trộn đều hỗn hợp lại với nhau.
Các bước làm món Zippy Southwest Chicken Fajita Salad
- 1/2 chén gà thái nhỏ
- 16 ounce (454g) được đóng gói, ớt chuông được đông lạnh và hành tây đã xào (rã đông)
- 15,5 ounce (khoảng 440g) đậu đen đóng gói, không thêm muối hoặc cho ít natri (để ráo và rửa sạch)
- 3/4 muỗng cà phê bột ớt không muối
- 1 đầu rau diếp cắt nhỏ (lá xanh, lá đỏ hoặc lá romaine)
- 2 bánh ngô nguyên cám (giảm một nửa, tùy chọn)
Cho thịt gà, rau, ngô cùng bột ớt vào trong một chiếc bát nhỏ. Khuấy và nấu trong lò cho đến khi nguội. Xếp rau diếp ra đĩa và cho lên trên đó với hỗn hợp gà và pico de gallo. Ăn kèm với nửa bánh tortilla, nếu bạn thích.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về cách xác định, rủi ro sức khỏe, nguyên nhân, cách điều trị béo phì độ 3 mà Dr Spa muốn cung cấp cho các bạn. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp ích cho các bạn tránh khỏi tình trạng béo phì. Nếu có bất kỳ thắc mắc gì xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.
